Chống sét van LA

CHỐNG SÉT VAN

          Sét đánh là một hiện tượng tự nhiên cũng là một trong những nguyên nhân gây nên sự cố trên đường dây tải điện, do đó chống sét van được lắp đặt với mục đích bảo vệ, ngăn chặn việc quá áp mỗi khi sét đánh vào hệ thống đường dây tải điện cũng như là trạm biến áp.

1. Giới thiệu chống sét van ( LA ): Chống sét van hay còn được gọi là Lighting Arrester được lắp đặt trên hệ thống truyền tải điện và các trạm biến áp đa dạng có điện áp trên 1000V, với mục đích bảo thiết thiệt bị trên đường dây khỏi sét đánh và việc tăng áp một cách bất thường.
   Chống sét van sẽ được lắp đặt song song với thiết bị, một đầu đấu nối vào đường dây và đầu còn lại sẽ được nối xuống đất. Khi xảy ra hiện tượng sét đánh dẫn đến việc quá áp hoặc quá tải điện thì dòng điện sẽ lan truyền dọc theo đường dây và truyền xuống đất giúp tránh những ảnh hưởng đến thiết bị trên hệ thống.

Ưu điểm:

+ Có tính bền bỉ cao, tuổi thọ lâu dài, tiết kiệm chi phí tối đa cho việc sử dụng..

+ Đảm bảo hệ thống truyền tải điện, trạm biến áp luôn hoạt động ổn định.

+ Có khả năng chống chịu và làm việc dưới thời tiết khắc nghiệt nhất.

+ Đảm bảo an toàn cho thiết bị khác trên đường dây nếu bị sét đánh.

Nhược điểm:

+ Cần phải lắp đặt một cách chính xác để nâng cao độ an toàn sao cho hiệu quả nhất.

+ Chi phí lắp đặt và chiếm diện tích trên đường dây.

2. Cấu tạo của chống sét van:
   Bao gồm các bộ phận sau cấu thành:

• Cực đấu dây
• Khe hở phóng điện
• Điện trở phi tuyến ( Tirit, ZnO hoặc Vilit)
• Vỏ sứ hoặc vỏ nhựa
• Cực nối đất

3. Phân loại:
   Trên thị trường hiện nay có 2 loại chính:

• Chống sét van có khe hở: là loại dùng điện trở phi tuyến hạ thấp giá trị để dòng điện chạy xuống đất. Khi có hiện tượng sét đánh, tia sét sẽ đi xuyên thủng qua các khe hở truyền dẫn và đi qua điện trở phi tuyến. Sau khi dòng đã đi vào đất, giá trị của điện trở sẽ tự tăng trở lại. Toàn bộ giá trình này hoạt động dựa vào đặc tính V – A được quy định bởi điện trở phi tuyến.
• Chống sét van không có khe hở: là loại được sử dụng các đĩa MOV làm chất dẫn điện. Các đĩa MOV này được xếp nối tiếp nhau thành một cột và đặt trong lòng của ống chống sét. Do được chế tác bọc trong lớp vỏ thuỷ tinh gia nhiệt Epoxy có đặc tính tốt nên thích hợp cho việc sử dụng chống sét tại các trạm điện trung thế.

4. Nguyên lý hoạt động:
   Được tạo ra với mục đích đảm bảo an toàn các thiết bị điện trên đường dây hoặc trạm điện khi có hiện tượng sét đánh, việc này được thực hiện thông qua cấu tạo đặc biệt của chống sét van. Cơ chế hoạt động của thiết bị phụ thuộc vào điện trở phi tuyến, chỉ cần điện áp chạy qua điện trở phi tuyến tăng thì điện trở sẽ giảm và ngược lại.
   Từ đó, khi có sét đánh, tia sét sẽ được hấp thụ và đi qua điện trở phi tuyến, lúc này điện trở sẽ giảm xuống do điện áp tăng cao giúp tạo điều kiện để dẫn dòng sét đi xuống đất. Khi đặt lên điện trở chỉ còn điện áp mạng thì điện trở sẽ tăng lại, giúp chấm dứt dòng kế tục. Lúc này điện áp dư còn lại sẽ có giá trị nhỏ nhất giúp đảm bảo an toàn cho thiết bị.
   Do đó, thiết bị này rất thích hợp và an toàn cho người sử dụng dù được lắp đặt trực tiếp với các thiết bị có điện áp cao.

Một số thông số kỹ thuật:

Giá trị định mức:

• Tiêu chuẩn áp dụng: IEC 60099 - 4
• Loại: (ZnO, Tirit hoặc Vilit)
• Điện áp định mức: (kV)
• Dòng điện phóng định mức: (kA)
• Điện áp làm việc liên tục: (kVrms)
• Điện áp quá áp tạm thời: (kVrms)
• Xung dòng đỉnh: (kApeak)
• Cấp chống sét: (Class)
• Khả năng hấp thụ năng lượng: (kj/kV)
• Chiều dài dòng rò cách điện: (mm/kV)

5. Vai trò:
   Chống sét van đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tính an toàn cho thiết bị trên đường dây và trạm điện, giảm tải rủi ro hư hỏng thiết bị gây ra bởi hiện tượng sét đánh đặc biệt đối với các tỉnh xảy ra nhiều hiện tượng sét đánh như: Nghệ An, Nghệ Tĩnh, Hà Nội, Đà Nẵng, v,v …..
6. Một số hãng sản xuất chống sét van thịnh hành: YIKUN, COOPER, TRIDELA,.....